جام جهانیِ تیک‌تاکرها و یوتیوبرها؛ قتل ایدهٔ فوتبال، بازیِ مردم به‌دست فیفا

به گزارش هفت‌ورزشی، حتی در اوج کرونا، سپتامبر ۲۰۲۰، پنج روز تمام خود را در زیرزمینی در ریکیاویک قرنطینه کرد تا بتواند دیدار لیگ ملت‌های اروپا میان انگلیس و ایسلند را از پشت نرده‌های یکی از سکوهای ورزشگاه لاوگاردالس‌وولور تماشا کند.

برخلاف بسیاری که پس از اعلام قیمت‌های شرم‌آور بلیت‌های جام جهانی آمریکا، کانادا و مکزیک توسط فیفا در هفتهٔ گذشته، عطای حمایت از تیم ملی انگلیس را به لقایش بخشیده‌اند، چد همچنان مصمم است هر جا که تیم توماس توخل در این تورنمنت پیش می‌رود، همراهش باشد.

توماس، رانندهٔ کامیون اهل فریکلی در یورکشایر جنوبی، می‌گوید: «تمام این سال‌ها سفر کرده‌ام تا در چنین رویدادهایی حضور داشته باشم. اگر تابستان امسال به جام جهانی نروم و بعد انگلیس قهرمان شود، تا آخر عمر خودم را نخواهم بخشید.»

خلاصه بازی پرسپولیس 1 – آلومینیوم 0

او ادامه می‌دهد: «اما فیفا با این قیمت‌ها دارد جان و روح جام جهانی را می‌مکد. تازه این‌ها صندلی‌های خوب هم نیستند؛ بالاترین ردیف‌های ورزشگاه‌اند. خیلی از دوستانم تصمیم گرفته‌اند بعد از مرحلهٔ گروهی برگردند خانه. یا توان پرداخت این قیمت‌ها را ندارند، یا اصولاً حاضر نیستند چنین پولی بدهند.»

«بعضی‌هایشان می‌گویند من خودم بخشی از مشکل هستم، چون به‌جای تحریم مراحل پایانی، پولی را که فیفا طلب می‌کند می‌پردازم. حرفشان را می‌فهمم. این فیفاست دیگر، بخشی از وجودم فقط به‌خاطر حمایت از کشورم احساس گناه می‌کند.»

سیاست فیفا توهین مضحک به هواداران فوتبال

انجمن هواداران فوتبال کاملاً به‌جا گفت وقتی سیاست قیمت‌گذاری فیفا را توهینی مضحک به هواداران نامید. دیگران از خیانت سخن گفتند و آن‌ها نیز بی‌راه نگفتند. اگر بخواهیم از واژگانی شرکتی استفاده کنیم که این روزها بیش از هر زمان دیگری برازنده است چنین به نظر می‌رسد که جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا، در حال اجرای یک تصاحب خصمانه علیه فوتبال است. تصاحبی که اکنون به مراحل پایانی خود نزدیک می‌شود.

طنز تلخی در این ماجرا نهفته است: اینفانتینو برای نخستین‌بار جام جهانی را به ۴۸ تیم گسترش داده، اما بلیت‌ها را آن‌چنان گران کرده که بسیاری به‌ویژه از کشورهای در حال توسعه عملاً از امکان تماشای مسابقات محروم خواهند شد. واقعیت عریان است: هر هواداری که بخواهد تیمش را از بازی نخست تا فینال دنبال کند، باید دست‌کم ۵۲۰۰ پوند فقط برای بلیت‌ها بپردازد. قیمت بلیت‌های مرحلهٔ گروهی تا سه برابر جام جهانی قطر ۲۰۲۲ افزایش یافته و ارزان‌ترین بلیت فینال ۳۱۱۹ پوند قیمت دارد. اگر این ارقام برای چشم اروپایی گزاف به نظر می‌رسد، تصور کنید برای دیگران چه معنایی دارد و چگونه ناقوس مرگ امید حضورشان در این تورنمنت را به صدا درمی‌آورد.

این یک خیانت است

در هائیتی کشوری که پس از ۵۲ سال دوباره به جام جهانی راه یافته و نخستین بازی‌اش را برابر اسکاتلند انجام خواهد داد هزینهٔ حضور در سه مسابقهٔ مرحلهٔ گروهی معادل چهار ماه دستمزد یک شهروند متوسط است. برای هواداران غنا نیز داستان چندان متفاوت نیست. پس بله، این یک خیانت است. کیِ‌ران مگوایر، اقتصاددان برجستهٔ فوتبال، سامانهٔ فروش مجدد داخلی فیفا را بهشت دلال‌ها توصیف کرده است. ناامیدکننده‌تر آن‌که قیمت‌هایی که به وفادارترین هواداران هر کشور پیشنهاد می‌شود، در برابر نرخ بلیت‌ها در دیگر بخش‌ها عملاً بی‌معنا خواهد بود.

حاصل کار، جشنی شرکتی و غنیمتی تجاری خواهد بود؛ نه جشنواره‌ای فوتبالی، بلکه کارناوالی اقتصادی. حتی دیگر پای هواداران ساندویچ‌میگو هم در میان نیست. ساندویچ میگو در جام جهانی گران‌فروشی جایی ندارد. این جام جهانیِ خاویار و مصرف‌نمایشی است. این رقابت‌ها از همین حالا شبیه جام جهانی‌ای به قامت دونالد ترامپ شده‌اند: جامی از ورق طلا و خودستایی. جامی از تحقیر و غرور، جامی که یک وعده می‌دهد و چیز دیگری تحویل می‌دهد.

اگر آشپزی که روی استیک‌هایش طلا می‌پاشید یکی از نمادهای جام جهانی قطر بود، این یکی جام ترامپ و اینفانتینو است؛ برادران زرق‌وبرق. ایدهٔ فوتبال، بازیِ مردم مرده است. فوتبال به اسباب‌بازی شرکت‌های بزرگ و شکارچیان جام‌های تجاری بدل شده است. و این، روح تورنمنت را از هم خواهد درید. شکوه جام جهانی در برخورد ملت‌ها و فرهنگ‌های فوتبالی است. در برادری هوادارانی که از سراسر جهان گرد هم می‌آیند. زیبایی‌اش در تصادم هویت‌هاست. اما این سطح از گران‌فروشی بلیت، مراحل پایانی رقابت‌ها را به منطقه‌ای مرده بدل خواهد کرد. جام جهانی‌ای برای ثروتمندان کلان و کت‌وشلواری‌ها، جامی که در آن هواداران بیش از هر زمان دیگری محروم، تحقیر و استثمار می‌شوند.

جام جهانی تیک‌تاکرها و یوتیوبرها

به نظر می‌رسد فیفا می‌خواهد این جام جهانی، جام تیک‌تاکرها و یوتیوبرها باشد، جام جهانی بانی بلو و رئیس نهایی ایبیزا. جامی که در آن، فضای برخی از زیباترین ورزشگاه‌های جهان تخت و بی‌جان است، در حالی که باید پرشور و پرحرارت باشد. جامی که هزینهٔ سفر چه رسد به بلیت ویرانگر است. مالکیت آمریکایی برخی خوب، برخی بد، اما همگی حریص پیش‌تر لیگ برتر انگلیس را فتح کرده و به‌زودی فشار خواهد آورد تا بازی‌های فصل عادی در آمریکا و کشورهایی غیر از انگلیس برگزار شود. آن روز چندان دور نیست؛ و دیگر لیگ‌ها حتی به آن نزدیک‌ترند.

ما آن‌قدر دربارهٔ فتح آمریکا توسط فوتبال سخن گفتیم که غرورمان مانع دیدن حقیقت شد. فوتبال آمریکا را فتح نکرد؛ آمریکا فوتبال را فتح کرد. اکنون اینفانتینو چاپلوس و مرید ترامپ پایش را بر گلوی هواداران فوتبال در سراسر جهان گذاشته است. می‌گویند فوتبال بدون هوادار هیچ است. این جام جهانی شاید همان‌جایی باشد که این ضرب‌المثل، برای نخستین‌بار به‌راستی آزموده شود.

نوشتهٔ الیور هولت/ سردبیر ارشد ورزشی دیلی‌میل