انقلاب در فوتبال؛ هوش‌مصنوعی هواداری را دگرگون می‌کند

به گزارش هفت‌ورزشی، مربیان سال‌ها به ویدیو، یادداشت‌های تمرینی و شهود شخصی وابسته بودند. هواداران هم به گزارش بازی و جدول فرم تیم‌ها تکیه می‌کردند. امروز اما هر دو گروه در میان الگوریتم‌هایی قرار گرفته‌اند که حرکت بازیکنان را ردیابی می‌کنند، کارایی را می‌سنجند، جریان بازی را پیش‌بینی می‌کنند و احتمال‌های لحظه‌ای ارائه می‌دهند.

هوش مصنوعی در فوتبال؛ پیشرفت‌های دو سال اخیر
فوتبال در دو سال گذشته هوش مصنوعی را جدی‌تر از همیشه به کار گرفته است. در آوریل ۲۰۲۴ لیگ برتر انگلیس پس از اعتراض‌های گسترده به تأخیرهای مکرر VAR، استفاده کامل از تکنولوژی نیمه‌خودکار آفساید را تصویب کرد.
قرار شد همه ورزشگاه‌ها مجهز به دوربین‌هایی شوند که با سرعت فریم بسیار بالا موقعیت بازیکنان را ردیابی می‌کنند تا تصمیم‌گیری سریع‌تر و یکدست‌تر شود. بعدتر این سیستم‌ها در جام حذفی ۲۰۲۵ دوباره آزمایش شدند تا دقت آن‌ها در شرایط زنده سنجیده شود. گزارش گاردین تأیید کرد که این تکنولوژی نیاز به بازبینی‌های تکراری را کاهش داده، چون سیستم با چند زاویه، اعضای بدن بازیکنان را رصد می‌کند.

لالیگا هم با همکاری عمیق‌تر با شرکت گلوبانت به سمت استفاده از هوش مصنوعی عامل‌محور رفت تا از داده‌ها برای تحلیل دقیق‌تر مسابقات و تولید محتوا برای باشگاه‌ها و شبکه‌های تلویزیونی استفاده کند. این یعنی لیگ‌ها به دنبال سرعت، دقت و ثبات بیشتر در داوری و تحلیل هستند. دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی هم به همین سمت رفته‌اند. محققان دانشگاه واترلو مدل‌هایی ساخته‌اند که مسابقات کامل را شبیه‌سازی می‌کند تا الگوهای رفتاری تیم‌ها بهتر فهمیده شود. این مدل‌ها داده‌های مصنوعی تولید می‌کنند که نشان می‌دهد تیم‌ها زیر فشار چگونه واکنش نشان می‌دهند، چطور حمله می‌سازند و چگونه جای‌گیری‌ها نتیجه نهایی را تغییر می‌دهد.

ملوان از حرکت ایستاد؛ موتور پیکان روشن شد!

باشگاه‌های اروپایی هم با سرمایه‌گذاری داخلی روی آنالیز، از الگوریتم‌های یادگیری ماشین استفاده می‌کنند تا رفتار حریفان، الگوهای حمله در یک‌سوم پایانی، یا شکل‌های پرسینگ را تشخیص دهند. این سیستم‌ها قرار نیست جای مربی را بگیرند، بلکه تنها زمینه‌ای دقیق‌تر برای تصمیم‌گیری تاکتیکی ارائه می‌دهند.

تأثیر هوش مصنوعی بر اعتمادبه‌نفس هواداران
بزرگ‌ترین تغییر در شیوه تماشای فوتبال دیده می‌شود. حالا مردم با صفحه‌های آمار و داشبوردهای تحلیلی بازی را دنبال می‌کنند.
در زمان بازی، آمار ایکس‌جی، نقشه‌های حرارتی، شبکه پاس و احتمال‌های برد را می‌بینند.

بعضی هواداران نیز برای بررسی پیش‌بینی‌های دقیق پیش از مسابقه به پلتفرم‌هایی مثل تاپ‌بوکیز نگاه می‌کنند تا درک کنند داده‌ها چه احتمالی ارائه می‌دهد. نتیجه این روند، هوادارانی با اعتمادبه‌نفس بیشتر است که با تکیه بر اعداد بحث می‌کنند، حتی اگر اعداد همیشه به نتیجه منتهی نشوند.

گسترش جهانی ابزارهای  هوش‌مصنوعی
ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی فقط محدود به اروپا نیست. لیگ‌های کوچک‌تر هم تکنولوژی نیمه‌خودکار آفساید را به کار گرفته‌اند. خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد که لیگ‌هایی در آمریکای جنوبی و آسیا در حال آزمایش این سیستم‌ها هستند تا بدون بودجه‌های کلان، کیفیت داوری را بالا ببرند.

داده‌های ای‌آی نیز مرز نمی‌شناسد. هواداران آفریقا، خاورمیانه و جنوب آسیا همان ابزارهایی را در اختیار دارند که بینندگان لیگ برتر یا لیگ قهرمانان دارند. این شکاف میان هوادار عادی و هوادار حرفه‌ای را کمتر کرده است. پلتفرم‌های پخش مسابقات هم با نمایش گرافیک‌های آماری، معیارهای تهدید مورد انتظار و احتمال برد لحظه‌ای، تجربه جدیدی خلق کرده‌اند.

پیامدها برای باشگاه‌ها، رسانه‌ها و هواداران
باشگاه‌ها از هوش مصنوعی برای شناخت رفتار هوادارانشان استفاده می‌کنند. لالیگا از داده‌های تعامل هواداران در اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌های آنلاین استفاده می‌کند تا محتوا را با کمک سیستم‌های هوشمند شخصی‌سازی کند.

گزارش صنعتی سال ۲۰۲۵ نشان داد که استفاده از هوش‌مصنوعی می‌تواند مشارکت هواداران را تا ۵۰ درصد افزایش دهد و دقت بازاریابی هدفمند را بیش از ۶۰ درصد بالا ببرد. رسانه‌ها هم با استفاده از مصورسازی‌های تولیدشده با AI تحلیل‌های دقیق‌تری ارائه می‌دهند. تحلیل‌های بین دو نیمه یا پس از مسابقه، کمتر به برداشت‌های کلی متکی است و بیشتر بر داده‌ها و بازسازی‌های تاکتیکی تکیه دارد. برای هواداران، نتیجه این است: تماشای فوتبال تبدیل شده به تجربه‌ای آگاهانه‌تر. مردم می‌خواهند بفهمند چرا یک رویداد اتفاق افتاد، نه اینکه فقط ببینند چه رخ داد. این سطح از آگاهی گفت‌وگوهای فوتبالی را عمیق‌تر کرده است.

پایان‌بندی
هوش مصنوعی شیوه فهم فوتبال و سطح اطمینان هواداران را متحول کرده است. بحث‌ها ساختارمندتر شده و تحلیل تاکتیکی روشن‌تر. با این حال فوتبال همچنان غیرقابل‌پیش‌بینی است. فشار، احساسات، لحظه‌های غریزی و اشتباهات انسانی بخش جدایی‌ناپذیر بازی هستند. فعلاً هوش مصنوعی بیشتر ابزاری است برای اینکه فوتبال را بهتر ببینیم، نه اینکه فوتبال را جایگزین کنیم.